Od lipca wejdą w życie dwie dyrektywy, które zwiększają sankcje za nadużycia dokonane na rynku finansowym. Państwa członkowskie UE będą musiały dostosować swoje regulacje do nowych wymogów w przeciągu dwóch lat.

Nowe unijne regulacje dotyczące sankcji karnych za nadużycia na rynku w postaci wykorzystania informacji poufnych, nakłaniania do ich wykorzystania i manipulacje instrumentami finansowymi, przewidują karę pozbawienia wolności przez minimum 4 lata. Za ujawnienie danych poufnych – najmniej 2 lata. Karze ma podlegać także podjęcie próby popełnienia tych czynów przestępczych.

Aktualnie nie wszystkie państwa członkowskie mają w swoim systemie prawnym karę pozbawienia wolności za manipulacje rynkowe. Wprowadzenie ujednoliconych norm ma ograniczyć praktyki przestępcze w państwach, w których prawo nie jest tak restrykcyjne.

W Polsce kary za tego typu przestępstwa określa ustawa o obrocie instrumentami finansowymi. Aktualnie zarówno za manipulacje tymi instrumentami, jak i wykorzystanie danych poufnych grozi grzywna do 5 mln zł lub kara więzienia do 5 lat. Łącznie tych dwóch kar także jest możliwe.

Kary za przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi oraz papierami wartościowymi uregulowane zostały też w kodeksie karnym. Według znajdujących się tam zapisów, karze do 3 lat pozbawienia wolności podlegają: dystrybuowanie w dokumentacji dotyczące obrotu papierami wartościowymi mylących informacji lub zatajenie informacji o stanie majątkowym kupującego, mającym istotne znaczenie dla nabycia, zbycia papierów wartościowych, zwiększenia lub zmniejszenia wkładu.

Nowe unijne akty prawne nie narzucają kwot grzywien karnych. Określają je państwa członkowskie: mają być one jednak odstraszające i proporcjonalne. Osoby prawne za manipulacje na rynku finansowym mogą ponosić tez inne kary, tj. zakaz prowadzenia działalności, pozbawienie prawa do pomocy publicznej czy zamknięcie miejsca, w którym doszło do manipulacji.

Następny z aktów, czyli rozporządzenie dotyczące nadużyć na rynku, podwyższa kary administracyjne.

Sankcje administracyjne za przestępstwa manipulacji i wykorzystania informacji poufnych będą wynosić dla osób fizycznych, co najmniej 5 mln euro. Jeśli chodzi o osoby prawne, będzie to 15 mln euro lub 15 proc. całości rocznych obrotów.

Obecnie w Polsce takie kary nakłada Komisja Nadzoru Finansowego i wynosi ona maksymalnie 1 mln zł. Urząd ten ma również kompetencje, aby powiadamiać o takich przypadkach prokuraturę.

Nowe unijne regulacje nie będą dotyczyły obrotu akcjami własnymi i operacji na papierach wartościowych, których celem jest ustabilizowanie rynku. Dzisiaj status takich działań nie ma swoich regulacji.

Joanna Walerowicz

plobank.pl